fbpx Skip to main content

Przyjmowanie jedzenia nie kontrolując ilości spożywanych pokarmów, wewnętrzny przymus jedzenia, nadmierne jedzenie wszystko to bez umiejętności powiedzenia sobie – STOP. To zjawisko występujące w zespole kompulsywnego jedzenia, klasyfikuje się je do zaburzeń odżywiania o podłożu psychicznym.

Kompulsywne objadanie się- przyczyny

Najważniejsze jest rozpoznanie czynnika bądź czynników, które mają wpływ na napady jedzenia:

  • fizjologiczne
  • emocjonalne
  • nawykowe

Podstawą powstawania czynnika fizjologicznego jest proces ewolucji. Organizmy zostały stworzone do tego aby najadać się do syta w sytuacji kiedy jedzenie jest w zasięgi wzroku. Przodkowie w momencie swobodnego dostępu do pożywienia, jedli ponad miarę gdyż było pożywienie było ograniczone. Okresy głodu były naturalne, dlatego przejadanie się było bardzo opłacalne, bo umożliwiało przetrwanie w trudnych czasach.
Ciało mocno zachowało ten prehistoryczny system dlatego osoby będące na dietach z małą podażą kcal lub jedzące nieregularnie mogą przejawiać chęci zaspokojenia głodu. Często dzieje się to w momentach utraty kontroli umysłu, przy odczuwalnym zmęczeniu, zaburzonym rytmie dobowym lub w momentach przeżywania przykrej sytuacji.

Obecne czasy umożliwiają nieograniczony dostęp do jedzenia, jest naturalnym elementem wielu ważnych wydarzeń. Wiąże się z kulturą i jest częścią życia społecznego.
Sposób w jaki się odżywiamy często przedstawia ważne aspekty. Pokazuje to jak dbamy o swoje zdrowie, dobre samopoczucie, a także ukazuje umiejętność radzenia sobie z różnymi emocjami.

Czynniki emocjonalne i nawykowe wzajemnie się uzupełniają, zapędzając organizm w błędne koło żywienia. Zjadając posiłek zostaje aktywowany w mózgu układ dopaminergiczny. Dodatkowo stymulowana jest synteza serotoniny w mózgu czyli tzw. hormonu szczęścia. Znacznie wpływa to na poprawę nastroju i mózg zapamiętuje to zdarzenie jako nagrodę. Warto zaznaczyć, że wszelakie produkty słodkie, dodatkowo wzmagają produkcję serotoniny. Często odreagowanie sytuacji stresujących przekłada się na napady objadania, organizm bardzo często domaga się „czegoś na ząb” po to by rozładować zaistniałe napięcie. Chroniczny stres może spowodować się wytworzenie nawyku sięgania po jedzenie w poszukiwaniu krótkotrwałej ulgi. Jest to prosty mechanizm prowadzący do kompulsywnego objadania.

 

Takie zjawisko jest powszechne, wynika z braku umiejętności radzenia sobie z trudnymi emocjami. Kształtuje to nawyk sięgania  po jedzenie jako rekompensowania sobie swoich potrzeb emocjonalnych. Takich jak poczucie bezpieczeństwa, miłość, przynależność, rozładowanie napięcia.

Według lekarzy do najczęstszych powodów kompulsywnego jedzenia zalicza się :

  • niskie poczucie własnej wartości
  • złość
  • lęk
  • samotność
  • nadmierny perfekcjonizm
  • smutek
  • poczucie braku akceptacji
  • niezadowolenie z własnego wyglądu
  • depresja

Kiedy można uznać jedzenie za kompulsywne?

Zaburzony system odżywiania można stwierdzić wtedy, gdy epizody z nadmiernym przejadaniem się pojawiają się częściej niż dwa razy w tygodniu na przestrzeni 6 miesięcy. Zaistniały epizod trwać może pewien czas i zazwyczaj przerwany zostaje przez dokuczliwy ból brzucha.  Jest to jeden z objawów przejedzenia.

Istnieją kryteria diagnostyczne świadczące o zaistniałym zaburzeniu:

  • objadanie się w samotności, towarzysząca obawa bycia zauważonym przez innych
  • jednorazowe spożywanie zbyt dużych pokarmów
  • bardzo szybkie tempo jedzenia
  • jedzenie produktów wysokokalorycznych w nadmiarze mimo poczucia sytości
  • spożywanie poza wyznaczonymi porami normalnych posiłków
  •  poczucie winy, wyrzuty sumienia po zjedzonym posiłku
  • zaprzestanie spożywania w momencie silnych objawów takich jak mdłości, silny ból brzucha

Zaburzeniu nie towarzyszą zachowania kompensacyjne czyli: prowokowanie wymiotów, stosowanie środków przeczyszczających. Osoby zmagające się z problemem po zakończonym epizodzie objadania mogą doznać uciążliwego lęku, wzrasta odczuwanie dużego poczucia winy.

Konsekwencje- zaburzenia odżywiania

Długotrwałe stosowanie takiego schematu jedzenia wpływa negatywnie na zdrowie fizyczne i kondycję psychiczną. Przez zespół kompulsywnego jedzenia mogą pojawić się zaburzenie odżywiania.

  • problemy z wypróżnianiem
  • stany zapalne  jelit
  • nadwaga
  •  spadki nastroju
  • ospałość
  • stany depresyjne

Świadomość a kompulsywne jedzenie

Przede wszystkim należy wiedzieć, że zaburzony system odżywiania nie ma swoich podstaw w silnej woli czy innym deklaratywnym postanowieniu. Jest to bardzo silny mechanizm, który bardzo często działa na wielu płaszczyznach i w wielu przypadkach sama silna wola nie jest wystarczająca by zaprzestać objadaniu się.
Istnieją metody zapobiegawcze  objadaniu się, warto na początek zmienić nawyki żywieniowe. Pomocne może okazać się wolniejsze spożywanie posiłków oraz przeżuwanie pokarmu kilkanaście razy.  Powoduje to zwiększenie poczucia sytości. Dzieje się to za sprawa dwóch hormonów : leptyny i greliny. Odpowiadają za uczcie sytości.

Leptyna produkowana jest w tkance tłuszczowej i to ona daje sygnał o zaprzestaniu jedzenia.  Natomiast grelina działa na podwzgórze informując o zaistniałym głodzie.  Hormony działają z opóźnieniem dlatego warto jeść posiłki wydłużając czas. Przed zjedzeniem poziom greliny jest wysoki a leptyny niski, po zjedzeniu sytuacja jest odwrotna.  Powolne spożywanie pozwoli zarejestrować przez mózg poziom sytości i zmniejszy chęć na dodatkowe dojadanie.

Ważne jest zadbanie odpowiednią ilość snu, zminimalizowanie bodźców stresowych oraz zaprzestanie stosowania używek, gdyż zaniedbanie tej sfery może sprzyjać  powstawaniu leptynooporności, czyli niewrażliwości receptorów podwzgórza na wyższy poziom leptyny. Powodując ciągłe uczucie głodu.

Zachowania kompulsywne a interwencja psychologiczna

W wielu przypadkach gdy problem rośnie jest wskazana interwencja psychologiczna lub pomoc dietetyka.

Dostarczenie organizmowi zbyt dużej ilości spożywanego jedzenia najczęściej wymaga pomocy specjalisty, skorzystaj z Konsultacje online i dowiedz się jak zmienić swoje nawyki. Nieprawidłowy schemat myślowy i nawyki osoby mogą być mocno zakorzenione. Zadaniem specjalisty jest uświadomić osobę o rzeczywistych powodach nadmiernego objadania się i pomoc.

Podsumowanie

Umiejętność odreagowania niechcianych emocji jest kluczowe by pokonać objadanie się.
Stopniowe wprowadzenia zmian, na przykład techniki relaksacyjne minimalizujące ryzyko wystąpienia napadów. Mamy realny wpływ na to co jemy, jesteśmy w stanie kontrolować to co spożywamy i w jakich ilościach. Znajdź odpowiedni Plan dietetyczny dla swojego organizmu, dzięki któremu nie będziesz czuć głodu i zapewnisz sobie wszystkie najpotrzebniejsze substancje odżywcze.

Bądź uważny, wsłuchaj się w swoje ciało, poskutkuje to dobrymi relacjami z jedzeniem.
Poznanie swojego rytmu dnia i obserwacja doprowadzi do równowagi na poziomie emocjonalnym jak i żywieniowym.