Gdy sezon na botwinkę trwa, a w upalne dni potrzebujemy trochę ochłody z pomocą przybywa chłodnik litewski! Orzeźwiający na kefirze lub maślance z dodatkiem świeżego ogórka i rzodkiewki. Posypany sporą ilością kopru podawany z jajkiem ugotowanym na twardo. Ta prosta zupa nie wymaga umiejętności kulinarnych by zachwycać smakiem!
Czym wyróżnia się chłodnik litewski?
Chłodnik jak sama nazwa informuje ma nas ochłodzić! Jest to idealne danie na letnie obiady, podawany na zimno chłodnik świetnie orzeźwia i zadowala nie jedno podniebienie. Oprócz wyśmienitego smaku chłodnik litewski jest też nisko kaloryczny, ma bardzo niski indeks glikemiczny dzięki czemu nie powoduje skoków cukru we krwi. Można go śmiało włączyć na stałe w swój plan dietetyczny.
Chłodnik litewski wersja tradycyjna
Zupa w wersji tradycyjnej była o wiele bardziej treściwa i kaloryczniejsza, podstawę chłodnika litewskiego stanowiła kwaśna gęsta śmietana lub zsiadłe mleko, aktualnie zastępowane są przez jogurt bądź kefir. Klasyczne przepisy kulinarne na chłodnik zawierały dodatek wywarów mięsnych. Chłodnik w wersji klasycznej podawany był z szyjkami rakowymi, rybą a nawet cielęciną! Jednak najczęściej można było spotkać się z wersją zawierająca jajka na twardo.
Litewski chłodnik w wersji współczesnej
Jest to wersja dużo lżejsza, nieco uproszczona, zawierająca więcej warzyw (ogórki, rzodkiewki) oraz świeżych ziół. Najczęściej współczesne wersje chłodników podawane są z połówkami jajka ugotowanego z garścią świeżego koperku i szczypiorkiem.
Dodając kefir i jogurt naturalny zamiast tłustej śmietany pozbawiamy chłodnik litewski wyższej kaloryczności, ale nie pozbawiamy go smaku! Przygotowania chłodnika litewskiego w każdej kuchni odbywa się w odmienny sposób. Polecam testować podobne przepisy kulinarne na chłodniki by odnaleźć trafiający w nasz gust.
Chłodnik litewski przepis- współczesna wersja
Przepisy kulinarne w wersji współczesnej na chłodnik litewski są znaczenie uproszczone
- buraczki, (pęczek botwinki)
- 200 ml gorącej wody
- pęczek rzodkiewki
- ogórki 3-4 sztuki
- szczypiorek
- koperek
- jogurt naturalny 400 g
- 400 g kefiru (można zastąpić maślanką)
- sok z cytryny 1-2 łyżki
- sól, pieprz, cukier
Przygotowanie chłodnika litewskiego jest banalnie proste!
Zaczynam od przygotowania botwinki, wybierajcie te pęczki, które mają większe buraczki (dzięki nim zupa otrzymasz słodki smak). Buraczki obieram i oczyszczam. Następnie botwinkę należy pokroić (liście i łodyżki również), następnie zalewam wodą z dodatkiem soku z cytryny i gotuję na małym ogniu przez około 10 minut. Sok z cytryny stanowi ważny element, ponieważ podtrzymuje kolor buraków. Nie przegotowujemy botwinki, wystarczy podgotować aby odrobinę zmiękła. Przygotowaną odstawiamy do ostygnięcia, następnie kroimy ogórki, rzodkiewkę, szczypiorek i koperek na drobno. Można również zetrzeć rzodkiewki i ogórki na grubych oczkach tarki.
Na koniec wystarczy połączyć kefir i jogurt naturalny, wszystkie warzywa ze sobą mieszamy, dodajemy ostudzoną botwinkę i doprawiamy do smaku. Chłodnik litewski odstawiamy do lodówki aby wszystkie składniki mogły się ze sobą przegryźć. Przed podaniem warto posypać grubo mielonym pieprzem, świeżym koperkiem i szczypiorkiem. Ten przepis testowałam jakiś czas temu z zsiadłym mlekiem i również wyszedł przepyszny 🙂 Polecam!
Chłodnik litewski dla sportowców
Bazę do tej zupy stanowią buraczki, ich wartość odżywcza jest bardzo duża. Dlatego chłodnik świetnie sprawdzi się w diecie sportowca. Warzywo zawiera nie wiele kalorii, bo na 100 g buraka jedynie 43 kcal i sporo błonnika, bo aż 2,8g ! Wysokość indeksu glikemicznego warzywa zależna jest od sposobu obróbki termicznej. Ugotowanie buraków sprawi, że ich IG będzie wyższy, dodanie ich na surowo obniży go.
Dlaczego chłodnik litewski sprawdzi się w dietetyce sportowej?
Same buraczki to prawdziwa kopalnia związków bioaktywnych, azotanów które wpływają pozytywnie na stan zdrowia. Buraki stanowią świetny substytut dla suplementów diety, w dietetyce sportowej powinny być włączone na stałe w jadłospis sportowca. Przyczyniają się do poprawy wydolności sportowców. Poprzez zdolności do rozszerzania naczyń krwionośnych buraki mogą wpływać na lepsze dotlenienie organizmu co przekłada się na lepsze wyniki sportowe. Dodatkowo buraczki mogą zwalczać nadciśnienie oraz patologie śródbłonka.
Chłodnik litewski- fermentowane produkty (zsiadłe mleko, kefir, jogurt naturalny)
Bazą do chłodnika są fermentowane produkty mleczne czyli. jogurt, maślanka czy kefir. Za proces fermentacji odpowiedzialne są bakterie kwasu mlekowego (lactobacillus, leuconastoc, lactococcus). Fermentacja sprawia, że okres przydatności produktów wydłuża się oraz zatrzymuje rozwój bakterii chorobotwórczych. Obecność probiotyków w produktach wpływa na naszą odporność i poprawia strawność.
Podsumowanie
Litewski chłodnik jest jedną z topowych zup każdego lata, zachwyca prostotą i smakiem, znakomicie odnajduje się w diecie sportowców, wegetariańskiej lub wśród osób jadających bezglutenowo. Mimo, że przepisy na zupę na przestrzeni czasu mocno ewaluowały, składniki ulegały zmianie i popularność wzrastała w kierunku odchudzonych wersji chłodnika to zupa od wielu lat niezmiennie stanowi tradycyjne danie kuchni polskiej oraz litewskiej.
