fbpx Skip to main content

Menopauza- czym jest?

To okres, w którym w ciało kobiety przechodzi szereg zmian. Jedną z nich jest brak dalszych możliwości rozrodczych. Wygaśnięcie czynności jajników to naturalny proces fizjologiczny, który postępuje z wraz wiekiem. Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia menopauza to ostatnia miesiączka po, której przez okres co najmniej 12-14 miesięcy nie wystąpiło krwawienie.

menopauzaW jakim wieku zaczyna się menopauza?

Zazwyczaj menopauza występuje u kobiet między 45-55 rokiem życia. Jednak wiele czynników wewnętrznych jak i zewnętrznych może doprowadzić do spadku stężenia estrogenów i wystąpienia przedwczesnych objawów okresu przekwitania. Wtedy mamy do czynienia z przedwczesnym stanem klimakterium.

Przedwczesna menopauza

Coraz częściej słyszy się o tym zjawisku wśród kobiet, średnia wieku niebezpiecznie się zaniża. Wygaśnięcie czynności jajników można zauważyć u wielu kobiet już przed 40 rokiem życia. W takich sytuacjach wymagane jest specjalne postępowanie. Długotrwały niedobór estrogenów w organizmie kobiety może zwiększać ryzyko chorób układu krążenia.

Jakie są przyczyny przedwczesnej menopauzy?

Stan ten może mieć swoje podłoże w uwarunkowaniach genetycznych, obecności chorób współistniejących takich jak choroba Hashimoto, celiakia, choroba Addisona, cukrzyca typu 1 czy być wynikiem infekcji. Ogromną rolę odgrywają czynniki środowiskowe- zbyt szybkie tempo życia, palenie tytoniu czy zła dieta.

Najczęściej do przedwczesnej menopauzy dochodzi u kobiet, które poddane są długotrwałemu stresowi oraz u pacjentek po przebytej chorobie nowotworowej. Nie udało się do tej pory jednoznacznie określić bezpośredniej przyczyny, ponieważ wiele czynników może mieć na to wpływ.

Pierwsze objawy menopauzy

menopauza objawy Zmiany hormonalne zachodzące w organizmie kobiety mogą powodować:

  • uderzenia gorąca,
  • zaburzenia snu,
  • suchość pochwy,
  • przewlekłe zmęczenie,
  • stany depresyjne,
  • wahania nastrojów, zmiany nastroju
  • rozdrażnienie,
  • wzmożoną potliwość,
  • spadek libido

W okresie naturalnej menopauzy występują 3 fazy

Perimenopauza –jest to okres przejściowy podczas, którego wiele kobiet doświadcza nasilonych objawów- najczęściej są to uderzenia gorąca, zmienność i wahania nastrojów czy zmęczenie (tzw. objawy wypadowe menupauzy). Okres ten ma silny związek z powolnym postępującym wygasaniem czynności hormonalnej jajników. Zauważa się zmiany w regularności cyklów menstruacyjnych, są to pierwsze objawy przekwitania. Zazwyczaj kobieta odczuwa objawy pierwszej fazy przez kilka miesięcy a nawet lat.

Menopauza – jest to czas, w którym pojawia się ostatnia miesiączka i przez kolejene 12 -14 miesięcy nie występują żadne krwawienia.

Postmenopauza – to okres kiedy ustępują objawy menopauzy lub kobieta odczuwa objawy w znacznie mniejszym stopniu. Poziom hormonów w organizmie stabilizuje się i adaptuje do niższego poziomu. Zazwyczaj w tej fazie wiele kobiet doświadcza problemów z utrzymaniem wagi, wypadaniem włosów, jędrnością skóry.

fazy menopauzy Jak wygląda miesiączka przed menopauza?

Niektóre kobiety na kilka lat przed ostatnią miesiączką jeszcze przed menopauzą miewają nieregularne cykle. Można zauważyć znaczne skrócenie cyklu, zmniejszoną intensywność krwawienia. Mogą występować też cykle bezowulacyjne. W organizmie kobiety zauważalne są pierwsze zmiany. Objawy zmian hormonalnych to zmniejszenie poziomu estrogenów i progesteronu.

Szczegółowe objawy menopauzy

Niestety spadek poziomu estrogenów powoduje szereg zmian do najczęstszych należą:

Zmiany nastroju w menopauzie

U kobiet zauważa się znacznie obniżony nastrój, wzrasta poziom lęku i stresu. Zwiększa się ryzyko wystąpienia depresji okołomenopauzalnej. Szczególnie wśród kobiet, u których wcześniej rozpoznano zaburzenia o podłożu depresyjnym. Ilość zmian, które są nieodłącznym elementem przekwitania u kobiet, może potęgować zmiany nastroju. Przewlekła bezsenność jest dodatkowym czynnikiem powodującym stany depresyjne.

Nadmiar kilogramów w okresie naturalnej menopauzy

otyłość w menopauzieCo jest powodem dodatkowych kilogramów?

Zazwyczaj do zwiększenia masy ciała dochodzi poprzez huśtawki hormonalne związana przede wszystkim spadkiem stężenia estrogenów.

Kiedy jajniki przestają produkować odpowiednią ilość tego hormonu organizm szuka innych sposobów na utrzymanie optymalnego poziomu. W pewnym stopniu zdolność do wytwarzania estrogenów ma tkanka tłuszczowa. Następuje reakcja obronna w postaci magazynowania zapasów tłuszczu. Ponadto hormony pobudzały wydzielanie hormonu, który odpowiedzialny jest za uczucie sytości- w momencie, gdy poziom spada mózg nie otrzymuje informacji o pełnej sytości i pojawia się uczucie wzmożonego apetytu.

Leczenie objawów menopauzy- htz

Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) stała się popularnym, skutecznym i bezpiecznym środkiem łagodzącym nieprzyjemne objawy menopauzy.

Stosowanie HTZ jest dość kontrowersyjnym tematem, zdania są podzielone- w Polsce tylko 4 % kobiet decyduje się na stosowanie zastępczych środków hormonalnych. Terapia zalecana jest kobietom, u których pojawiają się dokuczliwe objawy menopauzy utrudniające codzienne funkcjonowanie.

Czy terapia hormonalna jest skuteczna?

Dobrze dobrane HTZ, indywidualnie do potrzeb pacjentki ogranicza ryzyko pojawienia się cukrzycy, nadciśnienia czy innych chorób okresu menopauzy i postmenopauzy.

Efekty dobrze przeprowadzonej hormonalnej terapii zastępczej u większości kobiet w okresie menopauzalnym to:

  • dobre samopoczucie psycho-fizyczne
  • uregulowany sen, rytm dobowy
  • zmniejszenie masy ciała
  • zmniejszenie suchości pochwy
  • zmniejszenie ryzyko osteoporozy
  • podniesienie sprawności seksualnej
  • zwiększona motywacja
  • poprawa kondycji skóry i włosów

Jakie są korzyści hormonalnej terapii zastępczej?

Terapia może zahamowywać menopauzalne wypadanie włosów, które jest dość często pojawiającym się zjawiskiem w tym okresie życia. Kobiety stosujące terapię zastępczą zauważyły zmniejszone nasilenie wypadających włosów. Następuje również znaczna poprawa w ich strukturze oraz gęstości.

Stosowane syntetycznie estrogeny mogą wpływać korzystnie na stan i wygląd skóry. Estrogeny to kolagen, który znacznie uelastycznia warstwy hydrolipidowe naskórka. (Przez pierwsze 3-5 lat menopauzy skóra traci aż 30% kolagenu).

Czy w okresie menopauzy brać hormony czy lepiej nie?

Jest to kwestia bardzo indywidualna i zależna od tego czy w organizmie kobiety zaszło do dużych zmian pod kątem złego samopoczucia, pogorszenia funkcji poznawczych czy zauważalnego spadku libido. Stosowanie HTZ może łagodzić objawy menopauzy i uzupełniać niedobory hormonów. Dzięki temu może poprawić się jakość życia kobiety.

fazy menopauzyJak długo można stosować hormonalną terapię zastępczą?

Przyjmuje się, że okres leczenia powinien przypadać na około 5 lat. Możliwe jest indywidualne przedłużenie terapii, które całościowo odbywa się pod ścisłym nadzorem specjalisty. Jednak analizując aktualne badania w kierunku długotrwałej hormonoterapii zauważa się, że stosowanie jej powyżej 5-6  lat może zwiększać ryzyko powikłań i wystąpienia raka piersi i chorób serca.

Czy warto stosować HTZ?

Szczególnie zaleca się wprowadzanie hormonoterapii u kobiet stosunkowo młodych z nasilonymi objawami menopauzy. Po okresie menopauzy stężenia hormonnów ulegają znacznemu obniżeniu się. Długotrwały niedobór estrogenów (damskich hormonów płciowych) może powodować duże nieprawidłowości pod kątem zachorwania na osteoporozę lub inne choroby układu krążenia. Estrogeny w ciele kobiety pełnią istotne funkcje- ochronna serca i poprawa stanu naczyń krwionośnych.

dieta w menopauzieDieta w okresie przekwitania

Do objawów menopauzy należą też spowolnienie metabolizmu i zaburzenie funkcji łaknienia.
Z tego powodu warto zadbać o to co trafia do żołądka by czuć się dobrze w swoim ciele i nie gromadzić nadmiaru tkanki tłuszczowej.
Dieta w okresie menopauzy powinna być bogata w produkty zawierające fitohormony. (fitoestrogeny) – to naturalne związki, które występują w roślinach. Podobne są do żeńskich hormonów płciowych- estrogenów.

Powinno się zwiększyć ilość produktów o charakterze przeciwzapalnym z jednoczesnym ograniczeniem związków, które mogłyby powodować stany zapalne czy zwiększać ryzyko pojawienia się chorób dieto- zależnych.

Przeczytaj też: